Regeling zorgbonus gepubliceerd: ruimhartige toekenning mogelijk

In dit artikel schetsen wij het proces van de totstandkoming van de regeling, geven we globaal de belangrijkste elementen en processtappen van de regeling weer en geven wij onze visie op de regeling en de mogelijkheid tot ruimhartige toekenning. De regeling en bijbehorende documenten zijn onder dit artikel bijgevoegd en staan ook op de site van de Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen (DUS-I). Via dit loket loopt ook de subsidieaanvraag. De aanvraagperiode is van 1 t/m 29 oktober 2020.

Totstandkoming van de regeling

Verkenner

Na de unanieme steun in de Tweede Kamer voor een motie om zorgpersoneel een bonus te geven voor hun extra inzet bij de aanpak van het coronavirus heeft VWS een ‘verkenner’ een rondgang langs de branches laten maken over hoe uitvoering gegeven zou kunnen worden aan de motie. Als VGN hebben we, afgestemd met andere zorgbranches, een aantal elementen ingebracht waaraan de uitvoering zou moeten voldoen:

• een substantieel bedrag
• fiscaal vriendelijk
• een ruimhartige toekenning
• administratief eenvoudig

Daarnaast hebben we de bereidheid uitgesproken de uitbetaling aan medewerkers te faciliteren.

Klankborden

Vervolgens heeft de minister van VWS eind juni de Kamer in een brief laten weten uitvoering te geven aan de motie via een bonusregeling. VWS heeft de zomermaanden nodig gehad om een subsidieregeling te ontwerpen en uit te werken, met de bedoeling dat zorgorganisaties de bonus als subsidie aanvragen en via de salarisadministratie ‘namens VWS’ uit te keren. Daarbij werd toegewerkt naar het per 1 oktober a.s. opengaan van het subsidieloket. In dat proces zijn de brancheorganisaties driemaal geconsulteerd op basis van op dat moment voorliggende concept documenten.

Met de andere brancheorganisaties heeft de VGN telkens aangegeven dat de regeling van VWS is, niet van de branches. Dat werd door VWS ook beaamd. Wel is de medewerking gevraagd van de zorgorganisaties voor het, op basis van de in de regeling opgenomen criteria, bepalen welke medewerkers in aanmerking komen voor de bonus. Daarbij speelt dat VWS van mening is dat niet alle medewerkers in zorg en welzijn een uitzonderlijke prestatie hebben hoeven leveren en het bij VWS beschikbare budget onvoldoende is om alle medewerkers in zorg en welzijn een bonus uit te keren. In het hiermee toch wel aanwezige spanningsveld hebben wij reflectie gegeven met onze hiervoor genoemde toets-elementen voor ogen.

Beleving in de branche(s)

Om onze klankbordrol goed te kunnen vervullen, hebben we, na een eerste uitvraag onder de leden van de Adviescommissie voor Arbeidszaken van de VGN, via een directiemail een vragenlijst onder alle leden verspreid. Hierop hebben bijna 90 organisaties gereageerd. De uitkomsten steunden enerzijds onze insteek en gaven daar ook weer voeding aan. Anderzijds constateerden we nog wel verscheidenheid in visie op de toepassing. Een aantal andere brancheorganisaties heeft gebruik gemaakt van de VGN-vragenlijst om ook hun achterban te raadplegen.

Belangrijkste elementen  

Omvang van de bonus

De bonus voor de zorgprofessional bedraagt € 1.000 netto ongeacht de omvang of duur van de werkzaamheden. De bonus heeft geen invloed op inkomensafhankelijke regelingen zoals toeslagen en is niet pensioenplichtig.

Criteria

Zorgaanbieders kunnen een bonus verstrekken aan zorgprofessionals die:

• in de afgelopen periode (1 maart 2020 tot 1 september 2020) gewerkt hebben;
• op basis van een (arbeids)overeenkomst als werknemer of als derde (hierbij kan gedacht worden aan een zelfstandige of uitzendkracht);
• zich hebben ingezet voor patiënten en cliënten met Covid-19, en/of hebben bijgedragen aan de strijd tegen Covid-19; en
• niet meer dan tweemaal modaal verdienen bij voltijds inzet.

Er hoeft dus geen sprake te zijn van besmetting in de zorgorganisatie om de bonus te kunnen toekennen. Het gaat om deze bepaalde periode waarin de uitbraak van het Covid-19-virus zich in Nederland voordeed.

Twee keer modaal

De grens voor de toekenning van de bonus is tweemaal modaal (€ 73.000). Daarbij is bepalend trede nul van de salarisschaal op 1 maart 2020. Dit betekent dat alle medewerkers in de gehandicaptenzorg die op 1 maart 2020 (of latere datum van indiensttreding) ingeschaald zijn in een FWG-schaal tot en met FWG 75 onder het criterium ‘niet meer dan tweemaal modaal’ vallen.

Ja, tenzij of Nee, mits

Om de zorgaanbieder te ondersteunen bij de bepaling of zorgprofessionals een uitzonderlijke prestatie hebben geleverd, zijn in de handreiking lijsten opgenomen met functies/beroepen.

De Ja, mits-lijst is een overzicht van functies/beroepen die naar mening van VWS op basis van dit criterium in beginsel in aanmerking komen voor de bonus, tenzij de zorgaanbieder van mening is dat dit gezien de concrete omstandigheden onterecht zou zijn.

De Nee, tenzij-lijst is een overzicht van functies/beroepen die naar mening van VWS volgens dit criterium in beginsel niet voor de bonus in aanmerking komen, tenzij de zorgaanbieder van mening is dat ook deze zorgprofessional een uitzonderlijke prestatie heeft geleverd.

Tevens zijn een nadere toelichting en voorbeelden opgenomen in de handleiding ter duiding van de Ja, mits en Nee, tenzij situaties.

Processtappen en aanvragen van de bonus (globaal)

Aanvraag: Om de bonus aan de zorgprofessionals te kunnen uitkeren is door de overheid een vereenvoudigde subsidieregeling ontwikkeld. De zorgaanbieder kan daardoor in grote lijnen volstaan met aan te geven hoeveel zorgprofessionals werkzaamheden hebben verricht ten tijde van de Covid-19 uitbraak, aan hoeveel van hen een bonus wordt verstrekt en hoeveel belasting daarover wordt afgedragen.

De subsidieaanvraag kan gedaan worden vanaf 1 oktober tot en met 29 oktober 23.59 uur met behulp van het formulier dat te vinden is op www.dus-i.nl.

Per zorgprofessional kan hooguit € 1.800 subsidie worden aangevraagd, bestaande uit twee componenten: de netto bonus en de belastingafdracht (maximaal 80% eindheffing of 75% belastingafdracht voor derden).

Voorschot

Uiterlijk binnen 13 weken na ontvangst van de volledige aanvraag volgt een besluit over de subsidieverlening. VWS heeft aangegeven dat uiteraard zo snel mogelijk besloten wordt op de aanvraag. Na besluit van subsidieverlening wordt zo spoedig mogelijk een voorschot uitgekeerd van 100% van het bedrag van de subsidieverlening.
NB De definitieve subsidie na vaststelling zal nooit meer bedragen dan de aangevraagde subsidie.

Bonusuitkering

De zorgaanbieder betaalt de bonus uiterlijk binnen vijf maanden na de subsidieverlening uit aan de zorgprofessional.
NB Het zal spannend zijn of alle organisaties in staat zijn de bonus nog dit jaar uit te keren. Hierop is een aantal zaken van invloed, namelijk het moment van de subsidieaanvraag en met name de snelheid van afhandelen van de aanvraag en het uitkeren van het voorschot door VWS in combinatie met de doorlooptijd van het interne (salaris)verwerkingsproces. Wij adviseren u hierover de medewerkers te informeren.

Fiscaal

De zorgaanbieder is verplicht de uitkering van de bonus in aanmerking te nemen als eindheffingsbestanddeel ten laste van de vrije ruimte van de werkkostenregeling. De eindheffing van 80% bij overschrijding van de vrije ruimte komt voor subsidie in aanmerking. Voorwaarde bij de definitieve subsidievaststelling is dat de vrije ruimte volledig wordt uitgenut. VWS heeft aangegeven dat het niet de bedoeling is dat het beslag dat de bonus legt op de vrije ruimte ten koste gaat van overige vergoedingen en verstrekkingen die de zorgaanbieder aan de eigen werknemers wil verstrekken. Om de uitkering ook aan derden netto te kunnen verstrekken is een aanpassing gemaakt in het belastingplan 2021 met terugwerking tot en met 1 januari 2020.

Subsidievaststelling

De wijze van vaststelling van de subsidie en de te leveren verantwoording is afhankelijk van de hoogte van de subsidieaanvraag. Uitgangspunt is dat de vaststelling van de subsidie plaatsvindt na afloop van het kalenderjaar waarin de subsidieactiviteit (de uitkering van de bonus) heeft plaatsgevonden.

Visie op de regeling

Ruimhartig toekennen

Volgens de VGN is de bonus een mooie en terechte blijk van waardering en dank van VWS (en daarmee van de politiek en het Nederlandse volk) voor medewerkers in de zorg. Wat blijft schuren is dat normaal gesproken de gever bepaalt aan wie hij of zij iets geeft. Het past eigenlijk niet om werkgevers te vragen het onderscheid te maken wie de bonus wel of niet krijgt. Ondanks het spanningsveld van het politieke kader (lees: relatief beperkt budget voor VWS) en de daaruit voortvloeiende ‘ja-mits’ en ‘nee-tenzij’ beroepen/functielijsten, voldoet de regeling in onze optiek aan het ruimhartig kunnen toepassen. Slechts als evident duidelijk is dat iemand geen uitzonderlijke bijdrage heeft geleverd, zal toekenning niet aan de orde kunnen zijn.

VWS heeft uitgesproken vertrouwen te hebben in de organisaties en bestuurders bij het bepalen van de in aanmerking komende medewerkers. In die verantwoordelijkheid wil VWS ook niet treden en de verantwoording en controle is daarop ook niet gericht.

Fiscaal vriendelijk

De bonus is netto en heeft voor de medewerker geen invloed op bijvoorbeeld huur- of zorgtoeslag. De bonus behoort ook niet tot het pensioen-plichtig loon. Als spaargeld kan de bonus wel effect hebben op de individuele belastingaangifte. Voor de werkgever wordt de bonus gebruteerd i.v.m. de eindheffing. Daarbij is het benutten van de eventueel nog aanwezige ruimte binnen de werkkostenregeling een aandachtspunt. Wij beoordelen de regeling als voldoende fiscaal vriendelijk.

Substantieel

Het bedrag van € 1.000 netto, ongeacht omvang dienstverband en arbeidsduur gedurende de in de regeling genoemde periode 1 maart – 1 september beoordelen wij als voldoende substantieel.

Administratief eenvoudig

Dit blijft een lastig te beoordelen aspect. De regeling komt niet ingewikkeld over, maar de belasting binnen organisaties kan verschillen, afhankelijk van bijvoorbeeld omvang en administratieve systemen. In de regeling is conform voorschriften een inschatting gemaakt van organisatiekosten, deze zijn echter niet declarabel. Met name de uitbetaling aan derden (uitzendkrachten en zzp-ers) zal extra administratieve laste en kosten met zich meebrengen. Wij hebben dit nadrukkelijk onder de aandacht van VWS gebracht, aangezien organisaties medewerking verlenen aan een gebaar van het Kabinet. Wellicht dat aantoonbare kosten kunnen worden opgevoerd bij de declaratie extra kosten als gevolg van corona.

Kortom, de VGN vindt het belangrijk dat iedereen de waardering krijgt die hij of zij verdient. De bonus is een mooi gebaar en we werken er graag aan mee. Het vraagt een inspanning van zorgorganisaties om het goed te regelen, maar het is een mooie kans om alle zorgmedewerkers die op enige manier direct of indirect betrokken zijn bij Covid-19 en/of bij de strijd tegen Covid-19 extra te waarderen voor hun inzet tijdens de coronacrisis. Een ruimhartige toekenning van de bonus door organisaties ligt in de rede.

Meer informatie

Heeft u vragen over de regeling? Stuur dan een e-mail naar bonusregeling@minvws.nl. Meer informatie is ook te vinden op de site van de Dienst Uitvoering Subsidies aan Instellingen (DUS-I).