Oplossingsgericht begeleiden effectiever bij licht verstandelijke beperking
Oplossingsgerichte therapie blijkt voor mensen met licht verstandelijke beperkingen veel effectiever dan de reguliere begeleiding. Het verbetert de veerkracht, het sociaal en psychisch welbevinden en mensen bereiken hun doelen beter. Gz-psycholoog John Roeden promoveert 19 december op onderzoek hiernaar aan de Universiteit Maastricht.
De reguliere begeleiding en therapie van mensen met licht verstandelijke beperkingen richt zich veelal op het probleem en minder op de oplossing. Als voorbeeld noemt Roeden de verdwaalde automobilist die de weg vraagt aan een voorbijganger, waarop deze een spervuur aan vragen afvuurt. "Hoe lang bent u de weg al kwijt? Gebeurt dat vaker? Komt dwalen veel voor in uw familie?"
Oplossingsgericht werken gaat niet uit van probleemanalyse, maar focust op wat de cliënt al goed doet. Door 'meer te doen wat werkt door de cliënt' vind je oplossingen waarmee je doelen als 'zelfvertrouwen', 'vriendschap', of 'opgewektheid' kunt bereiken.
Twee groepen
Voor deze studie kreeg één groep cliënten oplossingsgerichte therapie en een tweede groep de reguliere begeleiding. Voor de behandeling, direct erna en zes weken later kregen ze vragen over hun ervaren 'kwaliteit van bestaan'. Via keuzevragen met afbeeldingen beantwoordden ze vragen over hun leefsituatie. Daaruit kon worden afgeleid hoe ze psychologisch en sociaal functioneren, maar ook hun veerkracht en het bereiken van doelen.
"Het bleek dat cliënten met oplossingsgerichte therapie significant beter scoorden op al deze onderdelen dan degenen met reguliere begeleiding", aldus Roeden. "Door de strategieën die ze zelf al hebben te versterken verbetert hun situatie niet alleen volgens henzelf, maar ook volgens hun begeleiders aanzienlijk."
Coachen
"Voor oplossingsgerichte therapie is het belangrijk dat je een dialoog kunt voeren met de cliënt, dus een verstandelijke leeftijd van vijf tot zes jaar is minimaal", aldus de promovendus. Bij mensen met ernstige verstandelijke beperkingen bleek oplossingsgericht coachen een alternatief, en verbeterde de begeleidingsstijl en de kwaliteit van de relatie met de cliënten.
John Roeden zet zich sinds 2007 in voor de verdere introductie van deze 'Solution-Focused Brief Therapy' in de Nederlandse verstandelijk gehandicaptenzorg. Dit promotieonderzoek werd uitgevoerd in gehandicaptenzorginstelling de Baalderborg Groep in Overijssel. Het onderzoek werd begeleid door prof. dr. L. Curfs en dr. M. Maaskant van kenniscentrum het Gouverneur Kremers Centrum van de Universiteit Maastricht.