Onderzoek tienerzwangerschap bij meiden met lvb

In het onderzoek staat centraal welke factoren een rol spelen in de aanloop naar de zwangerschap; welke ervaringen meiden met een lvb hebben in het maken van een keuze over het uitdragen of afbreken van de zwangerschap, en of ze tevreden zijn over de keuze die ze hebben gemaakt; en welke ervaring meiden met een lvb hebben met hulpverlening in de periode tijdens de zwangerschap. Het onderzoek vormt een aanvulling op het kwalitatieve onderzoek over tienerzwangerschappen onder ‘normaalbegaafde’ meiden: ‘In één klap volwassen’ (Cense & Dalmijn, 2016).

Achtergrond van tienermeiden met een lichte verstandelijke beperking die zwanger raken

Kenmerkend voor deze meiden is dat ze een beperkt toekomstperspectief hebben, waarin opleiding en werk vaak minder belangrijk zijn. Ze ervaren doorgaans weinig regie in hun leven en hebben meestal weinig zelfvertrouwen.

In de gezinnen waarin de geïnterviewde meiden opgroeien vinden niet veel excessen plaats. Wel zijn sociale milieus zwakker, kan steun en begeleiding van ouders tekortschieten en is de gezinssituatie niet altijd stabiel. In enkele gevallen leidt dit tot uithuisplaatsing.

In de relatiesfeer met jongens/mannen komen excessen zoals geweld, misbruik, uitbuiting en verslavingsproblemen niet vaak voor. Een deel van de meiden heeft onstabiele en korte relaties met jongens/mannen en een deel heeft langdurige, stabielere relaties waarin een focus ligt op settelen. Meiden stellen zich in deze relaties vaak passief en afhankelijk op en gaan ver om de relatie in stand te houden.

Bijna alle meiden hebben ervaring met hulpverlening. Sommigen groeien op in een gezin waar hulpverlening aanwezig is, anderen komen met hulpverlening in aanraking tijdens hun zwangerschap of als jonge ouder. Hulpverlening lijken ze vaak vanzelfsprekend te vinden.

Opbrengst van dit onderzoek

Het onderzoek laat duidelijk zien dat een (latente) kinderwens een grote rol speelt in de aanloop naar zwangerschap en de omgang met anticonceptie. Ook het hebben van weinig toekomstperspectief speelt hier mee. Het beeld over ouderschap en de benodigde randvoorwaarden is vaak niet realistisch en hierover wordt weinig met meiden gesproken voordat ze zwanger zijn. Net als op andere levensgebieden hebben meiden met een lvb weinig regie over de timing van een zwangerschap. Het overkomt hen.

Aanbevelingen

Begeleiding in het kaderen en het bieden van een realistisch toekomstperspectief is belangrijk, omdat deze meiden vaak niet in staat zijn om op langere termijn te plannen. Het is van belang dat professionals oog hebben voor seksualiteit en kinderwens van veel meiden met een lvb en deze niet negeren of ontkennen. Herhaling van informatie is belangrijk voor mensen met een lvb, zodat boodschappen beter beklijven. Meiden met een lvb zoeken doorgaans geen informatie of hulp via websites of internet. Stimuleren en ondersteunen van het opbouwen van positieve sociale contacten tussen meiden met een lvb die zwanger zijn (geweest) kan ervoor zorgen dat ze zich minder eenzaam voelen, bijvoorbeeld door organisatie van tienermoederochtenden, steungroepen etc.

Meer informatie

Meer informatie over dit thema:  Kennisplein gehandicaptensector onder het thema 'Kinderwens en ouderschap'.

Bijgaand het rapport 'Gewoon gezellig met zo'n buik' en het 'Impulsprogramma versterking preventie ongewenste tienerzwangerschap'.