Niet het systeem, maar het werkproces als uitgangspunt
De start van het leernetwerk Ondersteuningsplannen kwam voor Prinsenstichting precies op het juiste moment. De organisatie was bezig om een nieuw systeem voor het ontwikkelen en bijhouden van ondersteuningsplannen uit te rollen en wilde toetsen of ze op de goede weg was. “We willen dat cliënten meer zeggenschap krijgen over hun plan. Want dat moet echt van hen worden.”
Prinsenstichting was al langer bezig om haar ondersteuningsplannen te vernieuwen. Maaike Kwantes, stafmedewerker Prinsenstichting: “Daar waren verschillende redenen voor. In onze organisatie is het versterken van de positie van de cliënt nu belangrijker dan ooit. Daar moeten we het ondersteuningsplan op aanpassen, want daarin ligt vast wat de cliënt graag wil bereiken. Ons oude plan stak bovendien vooral in op de mogelijkheden van de cliënt. Heel goed, maar toen de financiering via ZZP in het leven werd geroepen, kwamen wij in de knel. We hadden namelijk niet zo goed vastgelegd wat een cliënt niet kan en hoe en waarom we ondersteuning boden. Bovendien moest ons systeem vereenvoudigd worden, zodat begeleiders er in de praktijk makkelijker mee aan de slag konden.”
Inventariseren
Een projectgroep inventariseerde in de hele organisatie en bij de cliëntenraad wat de wensen op het gebied van het ondersteuningsplan waren. “Het systeem hebben we in het begin bewust links laten liggen”, vertelt Maaike. “Voor ons was het proces het uitgangspunt. Wat doen we, hoe doen we dat, wat zijn de verschillende rollen, wanneer gaan we met de familie in gesprek? Daarmee hebben we de juiste basis gelegd voor het ontwikkelen van een systeem, dat klopt met hoe het ondersteuningsplan in de praktijk werkt. We hebben een nieuwe methodiek opgezet en ons nieuwe systeem is inmiddels in gebruik. Toen het leernetwerk startte, stonden wij op het punt om onze nieuwe aanpak te implementeren. We hebben het netwerk onder andere gebruikt om te bekijken of we op de goede weg waren en waar het beter kon. Dat was heel waardevol.”
De resultaten
Maaike is tevreden met het nieuwe systeem. “Onze nieuwe aanpak kent een duidelijke verdeling in taken en verantwoordelijkheden. Bovendien is het eenvoudiger, beknopter en hebben we een ander accent gelegd. In ons nieuwe plan ligt de nadruk op de evaluatie. We maken nog maar eens in de vijf jaar een persoonsbeeld, dat doen we niet meer elk jaar. In het ondersteuningsplan bespreken we alleen concrete afspraken en doelen. Daardoor werken we veel efficiënter en voorkomen we dat het ondersteuningsplan een papierwinkel wordt. Bovendien is het plan zo waardevoller: de vraag ‘hoe gaat het nu eigenlijk met de cliënt’ staat centraal. En daar draait het uiteindelijk om.”
Zeggenschap
Prinsenstichting zoekt nu naar een goede manier om cliënten nog meer bij hun plan te betrekken. “Als begeleider ben je geneigd om zelf beslissingen te nemen”, zegt Maaike. “Logisch, want je kent de cliënt goed. Maar het is juist belangrijk om samen met de cliënt in gesprek te gaan en zijn inbreng in het plan te verwerken. Zo wordt het echt van hem. We willen begeleiders daarom hulpmiddelen bieden, die hen helpen om het gesprek aan te gaan. Ook denken we aan trainingen voor cliënten om hun positie te versterken.”
Voor meer informatie
- Maaike Kwantes, stafmedewerker Prinsenstichting, e-mail m.kwantes@prinsenstichting.nl.
Tips: aan de slag!
- Begin niet bij het systeem, maar bij het proces: wat vind je belangrijk in de werkwijze rond het ondersteuningsplan, wie doet wat en wanneer zet je welke stap?
- Betrek de cliënt bij zijn ondersteuningsplan en reik medewerkers hulpmiddelen aan om het gesprek aan te gaan. Vergeet niet om de cliëntenraad mee te nemen in het proces!
- Neem je organisatie mee in het opzetten van een ondersteuningsplansysteem.
- Gebruik de praktische Handreiking ondersteuningsplannen 2013.
- Houd het ondersteuningsplan eenvoudig en overzichtelijk.
