Integrale bekostiging Jeugdhulp in het Sociaal Domein

Veel gemeenten zijn op zoek naar een passende manier voor bekostiging van jeugdhulp. Ten grondslag aan de keuze voor een wijze van bekostiging, ligt de vraag welke doelen de gemeente wil realiseren. Hieruit volgt hoe de gemeente stuurt om deze doelen te realiseren en daaruit volgt een bekostiging (taal en tarieven) die daarbij past.  In het eindresultaat van de werkgroep worden drie bekostigingsmodellen gepresenteerd. (Klik hier om naar dit document te gaan.) Dit document bevat de verzamelde inzichten van de werkgroep, met diverse bijlagen en verwijzingen naar concrete voorbeeld-bekostigingsmodellen uit de praktijk.

Een korte toelichting op de drie modellen.

In het eindresultaat worden drie hoofdmodellen (taakgericht, inspanningsgericht en outputgericht) beschreven, met daaronder verschillende voorbeelden uit de praktijk. Input voor deze inventarisatie zijn toelichtingen vanuit meerdere regio’s en gemeenten. De koppeling met uitvoeringsvarianten is gelegd om bekostiging en administratieve inrichting nadrukkelijk te kunnen verbinden. De verscheidenheid aan varianten geeft de ruimte aan om de relatie tussen gemeenten en aanbieders op een verschillende manier vorm te geven. Het reduceren tot drie hoofdvarianten moet anderzijds helpen om binnen die varianten de  standaardisatie van het berichtenverkeer te bevorderen, zodat administratieve lasten wordt beperkt.  

Bij taakgerichte bekostiging verstrekt de opdrachtgever een integraal budget per aanbieder of per gebied of voor alle aanbieders. Dit budget is gekoppeld aan een taak of opdracht. Deze taak of opdracht staat centraal in de bekostiging;  

Bij inspanningsbekostiging betaalt de gemeente per uur of dag tegen een gecontracteerd tarief, eventueel binnen budgetmaximum. De gerealiseerde productie staat centraal in de bekostiging;  

Bij outputgerichte bekostiging verstrekt de gemeente een bedrag voor het realiseren van een resultaat per cliënt. De betaaltitels zijn arrangementen, gebaseerd op cliëntprofielen in combinatie met intensiteitsniveaus en te behalen resultaten. Gemeente betaalt aan de aanbieder (afhankelijk van het arrangement) een vooraf bepaald bedrag per cliënt om dit resultaat te behalen. 

Sociaal Domein
Deze drie varianten zijn in het sociaal domein breed toepasbaar. De inzichten over voor- en nadelen zoals beschreven in dit document gelden algemeen. Dat wil niet zeggen dat de keuzes voor domeinen Jeugd of Wmo gelijk moeten zijn. Immers, zowel de toegang, de gewenste sturing en ook de geografische verdeling van het aanbod kunnen voor Wmo anders zijn dan voor Jeugd.  

De intentie van de werkgroep was een zo concreet mogelijke beschrijving van enkele bekostigingsmodellen te maken. Andere gemeenten of jeugdhulpregio’s kunnen vanuit de eigen situatie bekijken welke elementen voor hen bruikbaar zijn. Daarmee draagt dit document bij aan het vergroten van het gemeenschappelijk inzicht en harmonisatie van de bekostigingspraktijk in het Jeugddomein.   

Toepassing in de praktijk
Naast een overzicht van de bekostigingsmodellen is een toelichting toegevoegd die beschrijft welke producten de werkgroep heeft opgeleverd, hoe deze samenhangen en op welke wijze deze kunnen worden toegepast. Dit beoogt expliciet geen advies te zijn, maar een hulpmiddel om regionaal goede keuzes te maken, gebruik makend van ervaringen en inzichten in het land. Er is geen ‘beste bekostigingsmodel’. Wat passend is, hangt af van veel factoren en zelfs het meest passende model zal specifieke uitdagingen en risico’s met zich meebrengen. Om de verzamelde inzichten te vertalen naar de praktijk zullen lokaal beoordelingen en keuzes gemaakt moeten worden. De werkgroep heeft beschreven hoe dit keuzeproces kan worden doorlopen.   

Aanbod voor regio's
Voor aanbieders en gemeenten vormen de documenten een startpunt om het inzicht in de materie te vergroten. Uit reacties weten we dat vaak hulp nodig is bij de praktische toepassing van de inzichten. U kunt de VNG benaderen indien u een toelichting wil krijgen in een regionale sessie. Dit aanbod geldt voor gemeenten en aanbieders en is ook aangeboden aan de 42 transitiemanagers. Verzoeken daarvoor kunnen naar het volgende emailadres: geert.schipaanboord@vng.nl.

Vervolg
Na het bestuurlijk overleg van 9 maart gaat de werkgroep aan de slag met het vervolg. Een van de vervolgactiviteiten zal zich richten op het verder onderzoeken en uitwerken van een taal van bekostiging voor het meest specialistische deel van de jeugdhulp, de bovenregionale en landelijke functies. 

Klik hier om naar het overzicht van de producten van de werkgroep te gaan.