Hoge vaccinatiebereidheid, maar nog genoeg stof tot nadenken
Twee weken na de start van een eigen peiling naar de vaccinatiebereidheid onder alle medewerkers in de gehandicaptenzorg is bij de VGN de balans opgemaakt. Aan de oproep gaven 5.400 medewerkers gehoor. Twee derde daarvan zei volmondig ‘ja’ en staat klaar om gevaccineerd te worden, terwijl een kwart nog twijfels heeft.
Uit de argumentatie komt naar voren dat er onder de twijfelaars nog veel vragen bestaan. Om die reden zijn verschillende initiatieven gestart die medewerkers helpen om hun gedachten verder aan te scherpen. Een vaccinatiebereidheid die groepsimmuniteit mogelijk maakt (minimaal 75%), blijft daardoor binnen handbereik.
Bescherming
De respons op de uitvraag is - bij een foutmarge van 2% en een betrouwbaarheid van 95% - representatief te noemen. De meest genoemde redenen die de 3.400 respondenten naar voren brengen om zich te laten vaccineren: zichzelf en de mensen met wie zij werken beschermen, eigen verzuim voorkomen, weer normaal kunnen werken en willen bijdragen aan de groepsimmuniteit.
Bijwerking
Ruim 1.300 spreken nu nog hun twijfel uit. Als reden noemen zij vooral de bijwerkingen van vaccins op langere termijn, een gebrek aan informatie en het feit dat er geen mogelijkheid bestaat om voor een bepaald vaccin te kiezen.
Samenstelling vaccin
De 650 respondenten die ‘nee’ zeggen, vragen zich met name af waar vaccins precies uit bestaan en wat de bijwerkingen zijn op langere termijn. Ze voelen zich nu gezond en vertrouwen op de weerstand van hun eigen lichaam of ze voeren een privé mening aan, zoals een (voorgenomen) zwangerschap.
Parallel aan de peiling door de VGN is ook bij de leden in eigen kring gepeild. Zoals bij Pameijer en Pluryn. Daar gaven de resultaten een nagenoeg identiek beeld.
Respect voor keuze
In de VGN-peiling is ook gevraagd of er een verschil bestaat tussen de reactie als privé persoon of als zorgprofessional. Dit verschil bleek minimaal. Daarna is uitgevraagd wat zorgmedewerkers verwachten van hun werkgever. De ja-zeggers willen goede, tijdige informatie, ruimte en tijd om de vaccinatie te halen en ze willen bevestigd worden in hun keuze. De twijfelaars en nee-zeggers vroegen in hun beantwoording op deze vraag om respect voor de gemaakte keuze.
Openheid
Een grote meerderheid van de respondenten (88%) gaf aan dat de werkgever en collega’s mogen weten welke keuze is gemaakt. Daaruit valt af te leiden dat er in de zorgpraktijk open wordt gesproken over wel of (nog) niet vaccineren. Het sterkte de VGN in de gedachte dat de peiling een momentopname is en dat er op de werkvloer nog veel over vaccinatie wordt gesproken. Om die reden zijn er verschillende initiatieven gestart die tot voortschrijdend inzicht kunnen leiden, met respect voor elk standpunt dat uiteindelijk wordt ingenomen.
Focusgroepen
Zo is inmiddels een uitnodiging verstuurd naar zorgmedewerkers die willen deelnemen aan focusgroepen. Er komen er drie: voor de voorstanders van vaccinatie, voor de medewerkers die nog twijfelen en voor de weigeraars. De focusgroepen gaan de inhoudelijke agenda voorbereiden voor zogenoemde gespreksleidraden, die de VGN momenteel opzet in samenwerking met Vilans. Dit zijn vertrouwelijke ontmoetingen in kleine kring, waarbij een neutrale gespreksleider morele dilemma’s aan de kaak stelt. Bij elk leidraadgesprek zal een arts aanwezig zijn voor inhoudelijke toelichting .
Webinars
Voorts bereidt de VGN twee webinars voor, in samenwerking met KansPlus en IederIn. Ook VWS en het RIVM zullen hun medewerking verlenen. Tijdens één webinar richten we ons op begeleiders, (beleids)medewerkers en bestuurders en bij een ander webinar specifiek op cliënten, verwanten en ouders. We delen de meest actuele informatie over het vaccineren en over hoe je het gesprek hierover met elkaar voert.
Informatie over deelname aan de webinars wordt zo snel mogelijk bekend gemaakt. Het advies is om www.vgn.nl regelmatig te raadplegen.
Wachten op groen licht
De gehandicaptensector blijft intussen in afwachting van het moment dat het RIVM het groene licht geeft om zorgmedewerkers te kunnen gaan uitnodigen voor vaccinatie. Dit signaal wordt via een directiemail aan de VGN-leden gegeven.
Links die zorgmedewerkers kunnen helpen bij de meningsvorming:
- De website van het RIVM:
https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/vaccins/vragen-en-antwoorden-coronavaccin
- De website van de landelijke overheid met veel informatie en Q&A’s:
https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/coronavirus-vaccinatie
- Informatiemateriaal over vaccinaties tegen het coronavirus, specifiek voor de gehandicaptenzorg:
https://www.vgn.nl/achtergrond/informatiemateriaal-over-vaccinaties-tegen-het-coronavirus
- De verzamelde FAQ’s van de VGN op dit onderwerp:
https://www.vgn.nl/faq/veelgestelde-vragen-over-het-coronavirus
- Brandstof voor een goed gesprek: https://denkstof.nl/wat-is-dat-eigenlijk-een-goed-gesprek/ of via een webinar van Vilans: https://www.vilans.nl/producten/webinar-goed-in-gesprek-in-de-zorg
Bijlage: een wellicht inspirerend document met vragen om de dialoog aan te gaan van zorgaanbieder Odion.