Duiding uitspraak in spoedappel over vervoerstarieven

Het gerechtshof overweegt dat de aanwijzing in het kader van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) en de AWBZ gegeven kan worden en niet in strijd is met de wet. Vervolgens zegt het Hof dat het beleid van de Staat om voor het bepalen van de tarieven aan te sluiten bij de efficiëntst werkende instellingen (norm), niet onrechtmatig is. De feitelijke kosten zijn volgens het Hof niet doorslaggevend, daarbij mag ook de doelmatige zorgverlening betrokken worden.

Beleidsvrijheid

Op voorhand hoeft de Staat bij een voorgenomen aanwijzing niet aan te tonen dat de tarieven kostendekkend zijn. Het Hof vindt dus dat de Staat en de NZa, die gezegd had niet met zekerheid te kunnen vaststellen of de tarieven kostendekkend waren, hier beleidsvrijheid hebben. Zij hoeven op voorhand niet te onderzoeken of  5/6^de van de instellingen zich zouden kunnen aanpassen aan het kostenpatroon van de meest efficiënte instellingen.

Feitelijke kosten niet doorslaggevend

Dat de Staat dit vooraf niet hoeft te bewijzen, knelt voor ons. De VGN heeft namelijk in de procedure aangegeven dat de staatssecretaris naar alle waarschijnlijkheid kon weten op basis van het onderzoek van bureau PwC dat de tarieven niet kostendekkend waren en dat aanbieders de verzekerde aanspraken materieel niet kunnen realiseren. Op onze kritiek op het PwC-rapport en de door ons aangedragen informatie over de onjuiste gegevens gaat het Hof niet inhoudelijk in. Het Hof kijkt formeel naar de procedure die PwC had opgeschreven, waarbij procedureel een controlemoment was ingebouwd en vindt dat voldoende. Daarbij komt dat het Hof aansluitend het risico van de juiste informatieverstrekking bij de VGN en haar leden legt.
Wij vinden dat het Hof met deze uitspraak niet ingegaan is op het feitelijk tekort op de vervoersvergoedingen en de effecten daarvan. Het Hof aanvaardt met bovengenoemde vrijheid naar onze mening het risico dat het beleid ver af komt te staan van de feitelijke kosten. Het Hof laat de formele zorgvul­digheid van het PwC onderzoek voorgaan boven de feitelijke onjuistheid van de uitkom­sten.
Ook heeft het Hof naar onze mening te weinig oog voor ons spoedeisend belang. Een bodemprocedure bij de bestuursrechter kan eerst achteraf ingesteld worden en daardoor kan veel kostbare tijd verloren gaan. 

Vordering € 25 miljoen voorbarig

De vordering van de VGN om de € 25 miljoen voor knelpunten apart in de VWS-begroting op te nemen, vindt het Hof voorbarig. Het Hof vindt de mededeling van de staats­secretaris in de Tweede Kamer in de brief van 3 oktober (zie bijlage) voor nu voldoende, namelijk dat er een bedrag van maximaal binnen de herverdelingsmiddelen beschikbaar is. Dit bedrag is overigens pas na onze vordering in de brief van 3 oktober verschenen.

Gevolgen uitspraak voor uw instelling en bodemprocedure

Duidelijk is dat het Hof de door de VGN bestreden tarieven in stand laat. Het spoedappel is echter een zogeheten voorlopige voorziening en dat betekent ook dat dit een voorlopig oordeel is. Het verlies van deze collectieve procedure betekent niet dat u geen rechts­middelen meer heeft. Al eerder hebben wij u geïnformeerd over de mogelijkheid om uw rechten voor de bodemprocedure te bewaren.

Vervolgstappen

Veel leden van de VGN zijn op dit moment bezig om te voldoen aan een verzoek van de NZa om een toelichting van de ingediende knelpunten of bijzondere situatie. Volgens de NZa zijn er 134 aanvragen waarbij een beroep op artikel 4:84 (inherente afwijkingsbevoegdheid) wordt gedaan. De mogelijke vervolgstappen die u hierbij kunt zetten, kunt u hier lezen.

Besluitvorming bestuur VGN

Het bestuur van de VGN zal de procedure gaan analyseren en op basis van een algehele analyse met inbegrip van de strategische, juridische en kostenaspecten in december besluiten over eventuele vervolgstappen.