Onderzoek naar de impact van fysieke leefomgeving op gezondheid, gedrag en kwaliteit van leven

​​​​​​​De gehandicaptensector is ervan overtuigd dat de fysieke leefomgeving van mensen met een (verstandelijke) beperking van grote invloed is op het welbevinden. Zo zouden cliënten bij een zorginstelling met een ‘goed’ ingerichte fysieke leefomgeving minder of geen last ervaren van hun beperking, minder stress ervaren en meer welzijn. Bij een ‘slechte’ fysieke leefomgeving geldt dit juist andersom. Onduidelijk is welke factoren van de fysieke leefomgeving (zoals licht, geluid, kleur, indeling van ruimtes en gebruikte materialen in de ruimtes) precies van invloed zijn op de gezondheid, het gedrag en de kwaliteit van leven van mensen met een beperking in de langdurige zorg. En natuurlijk blijft de vraag: wat is een ‘goede’ fysieke leefomgeving? Hierover is in de wetenschappelijke literatuur nog erg weinig bekend.

Met de uitkomsten van de scoping review willen onderzoekers van Ipse de Bruggen, Universiteit Leiden en Kopvol architecture & psychology meer inzicht geven in wat hierover in de onderzoeksliteratuur al is geschreven en welke kennis nog ontbreekt, en dus onderwerp zou zijn voor een vervolgonderzoek.

Resultaten

Uit het onderzoek blijkt onder andere dat veel minder bekend is over mensen met een somatische, lichamelijke, zintuiglijke of verstandelijke beperking of met een psychische stoornis dan over mensen met een psychogeriatrische aandoening, zoals dementie. Terwijl het aantal mensen met een verstandelijke en psychogeriatrische beperking gelijkwaardig vertegenwoordigd zijn in Nederland en de aandoening van de laatste groep vaak alleen een korte periode van het leven betreft en niet het hele leven zoals bij de eerste groep.

Willen we meer weten over de impact van de fysieke leefomgeving op mensen met een verstandelijke beperking en in de toekomst wetenschappelijk onderbouwde (evidence based) beslissingen kunnen nemen bij het ontwerp van nieuwe woningen in de langdurige zorg, dan is nog veel empirisch onderzoek nodig. Voorwaarden zijn dat zorgorganisaties hierin worden gefaciliteerd en dat architecten en onderzoekers nauw samenwerken. Hiernaast zouden onderzoekers zich meer op alle aspecten van kwaliteit van leven moeten richten in plaats van (alleen) op het oplossen van (gedrags)problemen.

Tot slot zou ook de interactie tussen de fysieke leefomgeving en begeleiding en behandeling moeten worden onderzocht. Kenmerkend voor de langdurige zorg is immers de integratie van wonen en zorg. Waarbij niet alleen de impact van fysieke leefomgeving op de persoon (of de kwaliteit van bestaan), maar juist ook op personeel (waaronder veiligheid, werkprocessen, fysieke- en psychische belasting) en de kwaliteit van zorg belicht zouden moeten worden.

Meer weten? Meld je nu aan voor de webinar op 7 december!

Werk je in de gehandicaptenzorg als behandelaar, zorg-, vastgoed- of innovatiemanager, bestuurder of zorgverzekeraar? Dan nodigen we je van harte uit om deel te nemen aan de webinar op 7 december van 10.00 tot 11.30 uur. De resultaten van de scoping review over de fysieke leefomgeving worden uitgebreid besproken door de onderzoekers van Ipse de Bruggen, Universiteit Leiden en Kopvol. Ook zullen resultaten van het onderzoek op dit thema uitgevoerd door ‘s HeerenLoo met de Hogeschool van Utrecht aan bod komen. Meld je nu aan via patricia.hofstede@ipsedebruggen.nl. Zet bij het onderwerp: webinar 7 december fysieke leefomgeving en graag je functie en organisatie doorgeven.

Deze scoping review is gemaakt in het kader van het ZonMw Programma: ‘Gewoon Bijzonder, Nationaal Programma Gehandicapten’ en gefinancierd door ZonMw.

Betrokken organisaties: Ipse de Bruggen, Universiteit Leiden, Kopvol architecture & psychology, Ons Tweede Thuis en Hartekampgroep.