Intensieve gehandicaptenzorg voor mensen met een VG7-indicatie dreigt vast te lopen
De wachtlijsten voor zeer intensieve gehandicaptenzorg lopen snel op. De oorzaak: de tarieven zijn niet kostendekkend. Gewoon zo doorgaan, lijkt volgens VGN-directeur Theo van Uum op het doorrijden in een auto terwijl de waarschuwingslampjes op het dashbord oplichten.
Dreigende vastloper voor complexe gehandicaptenzorg
Rijdend in mijn dertien jaar oude auto viel mijn oog onlangs op een oranje waarschuwingslampje dat opflikkerde. Thuis vulde ik snel de olie bij, om blijvende schade aan de motor te voorkomen. Kon ik in mijn werk ook maar zo adequaat optreden. Want in de gehandicaptenzorg brandt ook een oranje lampje. Te lang, waardoor een vastloper dreigt.
Hoe lang nog?
De zeer intensieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking en met moeilijk verstaanbaar gedrag staat onder druk. In Nederland gaat het om ongeveer 14.000 mensen. Zij hebben een zogenoemde VG7-indicatie. Voor ongeveer een derde van hen is de zorgvraag zó intensief dat tijdelijk meerzorg moet worden ingezet, bovenop de reguliere zorg. Dat gaat gelukkig nog goed, maar de vraag is hoe lang.
Groeiende wachtlijst
Tussen 1 juni en 1 december van het afgelopen jaar zijn de wachtlijsten in de gehandicaptenzorg voor mensen die heel snel een plek nodig hebben met ongeveer 20 procent gestegen. Voor mensen met een zeer intensieve zorgvraag bedraagt de groei zelfs meer dan 26 procent. Het is zeer zorgwekkend dat van de mensen op de wachtlijst nu al ongeveer een derde langer dan de Treeknorm – dertien weken – moet wachten op een plek. De zorgkantoren en de cliënten- en naastenorganisaties delen deze bezorgdheid.
Onverantwoord
De oorzaak van de snel oplopende wachtlijsten is het ontbreken van een kostendekkend tarief. Het huidige tarief schiet aantoonbaar tekort. En dat terwijl de beschikbare middelen waar zorgaanbieders over beschikken, als gevolg van de inflatie en de krapte op de arbeidsmarkt snel slinken. Zoals het er nu naar uitziet, zal de NZa de nieuwe tarieven voor de gehandicaptenzorg pas in 2025 vaststellen. Als we zó lang het waarschuwingslampje negeren, lopen we vast. De motor rammelt al. Steeds meer zorgbestuurders ontvouwen de gevarendriehoek. Want ze worstelen inmiddels met de vraag of zij deze vorm van zorg, waar ze dus geld op moeten toeleggen, nog wel kunnen blijven leveren in de toekomst.
Financiële steun
We moeten voorkomen dat er in 2023 en 2024 te weinig nieuwe plekken bijkomen of zelfs capaciteit wordt afgebouwd. Dan lopen de wachtlijsten alleen maar verder op. Daarom vragen we de minister 80 miljoen euro beschikbaar te stellen tot de nieuwe tarieven van de NZa er zijn. Als we nu doorrijden zonder de olie bij te vullen, staan we binnenkort definitief aan de kant. Ver van huis.
