Gezien worden
Wie ervaring heeft met pesten, weet welke schade het aanricht. Als ouder, als kind of als betrokkene, velen hebben hier ervaring mee. Pesten beschadigt iemand eigenwaarde, veiligheid en gezondheid. En helaas, pesten komt voor in alle maatschappelijke lagen en bij alle leeftijden. Toch denken maar weinig mensen bij pesten aan mensen met een (licht) verstandelijke beperking. Dit is een vergeten vorm van pesten.
Vaker gepest
Wat we wel weten, geeft direct een verontrustend beeld. Kinderen met een beperkingen worden twee tot drie keer zo vaak gepest als andere kinderen. Een gehandicapte leerling wordt vijf maal vaker gepest dan zijn niet-gehandicapte leeftijdsgenoot. De helft van de kinderen met een beperking is bang voor een leeftijdsgenoot. De opmars van sociale media heeft het pestgedrag ook beïnvloed, denk aan cyberpesten, manipulatie en seksueel misbruik. Bijna 80% van de problemen die LVB-jongeren ervaren zijn gerelateerd aan hun sociale mediagebruik.
Wens om mee te doen
Het pesten van mensen met een (licht) verstandelijke beperking is niet los te zien van hoe de samenleving tegen hen aankijkt. In Nederland vinden veel mensen het belangrijk dat goed voor mensen met beperkingen wordt gezorgd. En in het algemeen lukt dat gelukkig ook. De keerzijde is wel dat deze mensen in de armen van de gezondheidszorg zijn gesloten en dat ze uit het straatbeeld, uit het gewone leven, zijn verdwenen. Terwijl het hun wens is om mee te doen, om een gewoon, betekenisvol leven te leiden, net zoals iedereen.
Ontmoetingen stimuleren
Het is ook vanuit deze analyse dat wij – als Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland – ons inzetten voor een samenleving waarin iedereen zichzelf kan zijn, en een betekenisvol leven kan leiden. We zien een samenleving die het ontwend en verleerd is contact te hebben met mensen met beperkingen. We willen daarom ontmoetingen stimuleren en organiseren tussen mensen met en zonder beperkingen. Ontmoetingen in de speeltuin, op het schoolplein, in de klas, op het werk, bij de sportverenigingen, het theater etc. We geloven erin dat in het contact, de ontmoeting, iets nieuws en waardevols ontstaat voor zowel mensen met als mensen zonder beperking. Bovendien, en dat is niet onbelangrijk, de samenleving knapt er ook van op.
Besteed aandacht aan pesten
En daarnaast is en blijft aandacht voor pesten, de slachtoffers, de daders, alle betrokkenen van groot belang. Er is ook veel informatie beschikbaar in het handboek ‘Samen bouwen aan een succesvol Pestprotocol-(L)VB’ van de Stichting Aandacht voor Pesten dat op 19 mei gepresenteerd werd en via het Kennisplein Gehandicaptensector. Die informatie is hard nodig en tegelijkertijd nog niet voldoende om pesten te stoppen. Want problemen worden uiteindelijk niet door alleen handboeken en protocollen opgelost maar via een mix van bewustwording, kennis, gedrag en sociaal contact. Pesten beschadigt mensen, ongeacht wie het slachtoffer is. Als je daarbij bedenkt dat mensen met een (licht) verstandelijke beperking vaak een heel klein sociaal netwerk hebben, is het schadelijke effect bij hen mogelijk nog groter. Reden te meer om er meer aandacht aan te besteden en er werk van te maken.
Iedereen wil gezien worden
Bij mij blijft hangen dat iedereen het verdient om (opnieuw) gezien te worden. Dat is een verbindende waarde die ons allen op het goede spoor kan zetten. En laat dat nou precies zijn waar we in de gehandicaptenzorg elke dag aan willen werken, met onze professionals en meer en meer samen met ervaringsdeskundigen en het netwerk van ouders en naasten. Zo leren wij zelf, worden we hopelijk elke dag ietsje beter en ontwikkelen we een schat aan (ervarings)kennis en verhalen die we aanbieden in het contact met eenieder in de samenleving. Want uiteindelijk wil eenieder gezien worden voor wie hij of zij is.
