De wijsheid van Hans
Hoe kunnen wij meer leren van mensen met een beperking in plaats van andersom? Pien Neve schrijft elke maand een kort verhaal over haar ervaringen in de gehandicaptenzorg. Door ethische kwesties bloot te leggen geeft zij een innoverende kijk op het positioneren van de doelgroep in de maatschappij en onze eigen nederigheid in het werken met cliënten met een verstandelijke beperking.
Ik ken Hans. Hans is 29 jaar, heeft een knappe kop, een mooi bol buikje vol met liefde en is gezegend met het IQ van een garnaal. De maatschappij heeft hem bestempeld als verstandelijk beperkt. Klopt misschien wel met zo’n IQ, zou je zeggen. Misschien ook eigenlijk wel niet. Hans zegt me wel eens dat hij niet dik is, maar een mens. Hij is toch behoorlijk bij de pinken, denk ik dan. Hier kan menig vrouw tenslotte nog wel een puntje aan zuigen.
De boel bungelt in vol ornaat
Ik probeer Hans te leren dat het slim is om ’s ochtends op de gang zijn badjas aan te doen zodat niet iedereen naar de half-harde piemel van een 29 jarige man zit te kijken. Hij vindt hier zelf ook wel iets in zitten. Of misschien niet, maar doet hij het gewoon omdat ik dat van hem vraag. Braaf trekt hij elke ochtend zijn badjas aan en loopt parmantig en vol trots de gang op. Hij heeft hem aan, absoluut. Het ceintuur, welke de badjas gesloten behoort te houden, blijkt naar Hans zijn mening toch een beetje te veel gedoe en wat onnodig. De boel bungelt vrolijk en in vol ornaat met hem mee de gang op om iedereen ook maar meteen een hele goedemorgen te wensen. Ja, gelijk heb je jongen, denk ik. Wat kan jou het ook verrotten.
Geen gêne
Hans is gezegend met het fenomeen dat ‘geen-gêne’ heet. Ja, dat is inderdaad een heel bijzonder fenomeen want dat kennen de meesten van ons helemaal niet. Misschien zelfs nooit van gehoord. Dit uitzonderlijke fenomeen zou zich omschrijven als dat je dus eigenlijk gewoon altijd jezelf bent. Altijd? Ja, altijd. Wow. En dan ook nog zonder er verder bij stil te staan dat anderen daar misschien wel iets van vinden. Of zich bijvoorbeeld zelf ongemakkelijk voelen bij het feit dat jij zo enorm jezelf zit te zijn en je daarom dus maar vragen je aan te passen. Of om je badjas dicht te doen en dat soort onzin.
Het moment dat Hans met zijn stralende ogen ook mij zijn welbekende liefdevolle goedemorgen komt schenken, dringt zich al glimlachend het onbetwistbare inzicht aan me op dat ik een stuk meer van hem en zijn IQ te leren heb dan andersom. Een bijzonder wijs man, deze Hans. Nu ik nog.
Pien Neve is adviseur zorgethiek & innovatie in de gehandicaptenzorg. Ze onderzoekt en begeleidt ethische vraagstukken zowel in het beleid als in de praktijk van de zorg. Door haar innovatieve en creatieve blik draagt zij graag bij aan vernieuwing en professionalisering in de sector. Meer informatie: https://www.pienneve.nl
Dit artikel is gebaseerd op ervaringen uit het leven van Pien, maar is geen feitelijke weergave van gebeurtenissen. De gebruikte namen zijn om privacyredenen gefingeerd.
