'Wij voelen aan wat echt nodig is'

Zelforganiserend team

'Men zegt dat we het hier als team aardig voor elkaar hebben. Dat is ook wel zo. Maar dat is niet vanzelf gekomen. Ons Tweede Thuis startte jaren geleden met zelforganiserend werken. Onze teamleider was binnen een paar maanden weg, we waren onvoorbereid. Dat was echt een beroerde start. Er was veel woede en verdriet. In die eerste tijd kwam er veel op ons af, soms hadden we het gevoel te verzuipen. We moesten prioriteiten stellen en die lag bij de vorming van het team. Tot dan toe mochten alleen begeleiders meepraten. Die situatie leidde tot groepsvorming. Dat was niet goed. Mensen moeten het gevoel hebben dat ze gezien en gehoord worden, dat ze erbij horen, allemaal, als volwaardige collega’s. Ze moeten prettig kunnen werken, doen wat bij ze past en gestimuleerd worden in wat ze zouden willen leren. Dat klinkt simpel, maar dat is het niet en wij vonden dat essentieel.'

'Het duurde door omstandigheden een tijd voor we een coach hadden die begreep wat wij wilden. Wij wilden onszelf kunnen lezen, en zelf kunnen bepalen wat we nodig hadden om te groeien. Ieder heeft zijn eigen kwaliteiten. Die moet je van elkaar weten, willen zien en gebruiken. Bij het verdelen van taken moeten die kwaliteiten uitgangspunt zijn. Dan vul je elkaar echt aan en doet iedereen waar ie goed in is. Zo voelt iedereen zich lekker en nemen mensen verantwoordelijkheid. Die coach begreep dat. Zijn begeleiding leidde tot meer begrip voor elkaar. We herkenden de mooie verdeling in ons team van zorgende, analytische, inspirerende mensen en zagen dat er gelukkig niet teveel regisseurs waren.'

Blijvend aandacht voor luisteren

'Wat ons vooral sterk maakt, is dat we naar elkaar luisteren en proberen aan te voelen wat echt nodig is. Aan dat luisteren moet je blijvend aandacht besteden. Collega’s komen en gaan. En elk team telt sterke en zwakke broeders. Niet iedereen heeft evenveel draagkracht. Dat is zoals het is. We zeggen: niemand in dit team ligt eruit. Dat besef is belangrijk. Het evenwicht in een team raakt namelijk gemakkelijk verstoord. Dat gebeurt meestal wanneer er nieuwe mensen komen, of het nu cliënten of medewerkers zijn. Dat ontregelt. Je krijgt botsingen. Geeft niks, zeggen we dan. Laat maar gebeuren. We proberen juist dan open naar elkaar te blijven en te benoemen wat goed gaat. Want waarderen is veel productiever dan te hakken op wat er niet goed gaat.'

'In de loop der jaren hebben we een aantal dingen uitgeprobeerd om beter naar elkaar te luisteren. Zo laten we één maal per jaar iedereen in het team vertellen wat hem of haar op dat moment bezighoudt. Dat is heel mooi. De één blijkt zich dan veel zorgen te maken over zijn demente ouders, een ander worstelt enorm met haar puberdochter, weer een ander is bezig een wereldreis voor te bereiden… als je dat weet, heb je in de samenwerking vaak aan één woord genoeg om te begrijpen waarom je collega op een bepaalde manier reageert.'

'We hebben die eerste tijd onze teamvisie ontwikkeld. Onze inspiratie haalden we van Brene Brown en Viktor Frankl. Die zeggen onder andere: between stimulus and response there is a space. In that space is our power to choose our response. In our response lies our growth and our freedom. Dat helpt ons om overeind te blijven wanneer we bedolven worden onder mail of vragen van hogerop en geneigd zijn om de regie over onszelf te verliezen. Dan zeggen we tegen elkaar: wacht eens even, wat is hier nu belangrijk, op dit moment? Daar richten we ons dan op. Zo proberen we rust en ontspanning te scheppen en in ons contact menselijk te blijven.'

'In onze visie zeggen we ook: we streven niet naar perfectie. De dag loopt altijd anders dan je denkt. Dan heeft het echt geen zin om per se te willen doen wat je je voorgenomen had. Dat leidt alleen maar tot spanning. Door die houding ontstaat echt contact. De waarde van ons werk schuilt niet in een plan, die zit in de verbinding die je creëert met cliënten en collega’s. In liefde en gelijkwaardigheid.'