Hoe bant u de banden?

Onrustbanden, zoals de Zweedse band, moeten worden uitgebannen. Dat namen elf partijen, waaronder de Inspectie voor Volksgezondheid, ActiZ en de VGN, zich in 2008 voor. En ze noemden ook een streefdatum: 2011. Het was geen wettelijk verbod. Zelfregulering moest zorgen voor het afschaffen van de onrustbanden in de ouderen- en gehandicaptenzorg.
Sindsdien is er veel werk gemaakt van het verminderen vrijheidsbeperking in het algemeen. Met succes, zo concludeerde IGZ zelf in een onderzoek in 2013. Maar ze constateerde ook een verbeterpunt: het gebruik van onrustbanden in bed is nog niet voldoende teruggedrongen.

Philadelphia en De Zijlen
Dit is dus een blijvend aandachtspunt. Vandaar dat Marjolein van Vliet, senior adviseur Vrijheidsbeperking van Vilans in januari een oproep plaatste op het Kennisplein Gehandicaptenzorg: ‘Net als Philadelphia onrustband-vrij? Meld het ons!’ Want zorgorganisatie Phlladelphia slaagde er recent in de laatste cliënt te ontdoen van onrustbanden.
Van Vliet gaat de reacties verzamelen en plaatst een actuele lijst van organisaties die geen onrustband meer gebruiken. Op het Kennisplein is daarvan al een aantal goede voorbeelden te vinden.
Zoals bij de Zijlen in Groningen. Deze organisatie ging van 28 naar nul onrustbanden. Hoe hebben ze dat aangepakt? Verpleegkundig specialist Sandra de Wit van de Zijlen vertelt hierover in een artikel dat je kunt downloaden op het Kennisplein. Haar eerste stap was inventariseren via de nachtdienst wie er ’s nachts een onrustband had. Ze zocht uit waarom deze band nodig was en wat de ideeën waren over afbouw ervan. Ze voerde gesprekken hierover met de persoonlijk begeleider. In het artikel op het Kennisplein vertelt De Wit: ‘Het belangrijkste in het hele proces is doorzetten. Je moet alle communicatieve vaardigheden uit de kast trekken om met iedereen in gesprek te gaan én te blijven.’

Zuidwester
Ook bij stichting Zuidwester lukte het de ‘band uit te bannen’. Voormalig inspecteur Ed Klapwijk was daar de projectleider van een verbeterteam dat aan de slag ging in 2010. Het resultaat was dat het aantal onrustbanden werd teruggebracht van twaalf naar nul en dat er veel bewuster werd omgegaan met álle vrijheidsbeperkende maatregelen.
Naast deze beschrijvingen van good practices staan op het Kennisplein tools en handreikingen. Zoals een bundel met alternatieven voor vrijheidsbeperking en de toolkit ‘Zorg zelf voor minder vrijheidsbeperking’.
Werk je bij een instelling waar geen onrustbanden meer gebruikt worden? Stuur dan een mail naar Marjolein van Vliet, senior adviseur Vrijheidsbeperking bij Vilans (m.vanvliet@vilans.nl).

>Kennispleingehandicaptensector.nl