Het is de toon die het verschil maakt
In deze column wil ik de focus leggen op de samenwerking tussen onderzoekers en ervaringsdeskundige co-onderzoekers. Wat mij opvalt is dat de communicatie tussen onderzoekers en co-onderzoekers soms heel ‘bijzonder’ is en verre van ‘gewoon’. Ik merk bij voorbeeld dat als er een interview plaatsvindt tussen een onderzoeker en een co-onderzoeker dat de toon die de onderzoeker aanslaat nogal kinderachtig is.
Ik zelf vind het juist fijn om dingen zelf te kunnen vertellen, want dan kom ik het beste tot m’n recht. Ik heb die vraagjes ‘En hoe is het voor jou om betrokken te zijn in dit onderzoek?’ niet nodig en ik ben daarenboven ook gevoelig voor de toon waarop die vragen gesteld worden. Mensen met een verstandelijke beperking zijn volwassen mensen die een gelijkwaardige communicatie verdienen.
Als ik met Sofie een presentatie houd over ons onderzoek, komt het wel es voor dat er na afloop iemand naar mij toe komt, en op een kinderlijke manier tegen mij zegt: (hoog stemmetje) “Wat heb je dat goed vertelt, wat knap van je.” Zo een toon slaan ze aan tegen mij maar niet tegen Sofie.
Een ander voorbeeld is: Als Sofie en ik samen op straat lopen, dan wordt er soms aan Sofie gevraagd of zij mijn begeleidster is. Sofie zegt dan, dat wij collega’s zijn van elkaar, en dat wij samen werken. Hier moeten wij iets mee. Telkens opnieuw. Dit is een essentieel punt. We willen door ons onderzoek – ook in kleine ontmoetingen – dingen veranderen in de wereld.
Mensen bedoelen het goed. Maar het komt bij mij over als niet volwaardig gezien worden. Vindt iemand mijn presentatie echt goed, of komt iemand dit mij vertellen omdat ik een ervaringsdeskundige ben met een beperking.
Ik ben niet alleen maar een ervaringsdeskundige met een beperking, ik ben meer dan dat alleen. Ik wil ook gezien worden als een vrouw, een onderzoeker, een reiziger, … Hierin is nog een lange weg te gaan.
Ik zeg altijd maar zo, doe gewoon, en niet zo bijzonder.
Henriëtte Sandvoort werkt als ervaringsdeskundige co-onderzoeker en trainer bij LFB. Sofie Sergeant is onderwijscoördinator bij Disability Studies in Nederland en onderzoeker bij DSiN / VU Amsterdam. Om beurten schrijven zij deze rubriek. Bekijk hun vlogs op kennispleingehandicaptensector.nl.
