De Groene Gehandicaptenzorg: ‘We naderen de nul’
De bewoners van Hoeve Sprey zijn eraan gewend: pers over de vloer. Hun duurzame wooninitiatief op landgoed de Wientjesvoort in Vorden trekt sinds de opening in 2020 veel belangstelling. Acht naar eigen smaak ingerichte appartementen plus een sfeervolle gezamenlijke ruimte in een gloednieuw neoclassicistisch gebouw, voorzien van moderne energiebesparende techniek. Honderd zonnepanelen op het dak, maar niet in het zicht. PCM-boilers voor ieder appartement en WTW-douches.
WTW is warmteterugwinning: de warmte van het douchewater en de lucht wordt hergebruikt als voorverwarming voor meer water en lucht. Bewoonster Linda vindt wel dat de douche in haar appartement onnodig veel herrie maakt. Als we hem aanzetten, horen we zacht een geluid dat klinkt als een hondje dat buiten adem is. Maar soms slaat de pomp na het douchen niet af en gaat het geluid door, dan moet hij worden doorgespoeld.
Supertrots
Voor het overige is Linda supertrots op haar appartement, dat grenst aan dat van haar pleegzus. Ze delen een groot konijnenhok in hun achtertuinen, een voormalig kippenhok waarin hun konijnen vredig naast elkaar ‘op stok’ zitten. En op de gang staat de kast met de PCM-boiler, waarin zout, dat beurtelings smelt of kristalliseert, fungeert als Phase Change Material, waarmee energie wordt opgewekt.
Positieve nul
‘We naderen de nul’, zegt directeur/bestuurder Bram Sprey over het energieverbruik. Met zijn vrouw Anouk wilde hij een zorgboerderij starten, maar de gedroomde locatie vond hij niet. Toen de eigenaar van Wientjesvoort, architect Friso Woudstra, een stuk grond aanbood, mailde hij: ik heb geen geld maar wel een plan. Pas de tweede keer hapte Woudstra toe. De grond was al verkocht, maar hij had nog wel een ander stukje. Vanaf dat moment duurde het vier jaar voordat Hoeve Sprey was gerealiseerd, plus een ernaast gelegen woonhuis voor het gezin van Bram en Anouk.
Eigen voorzieningen
Omdat vooraf niet zeker was of genoeg mensen met een beperking hier wilden komen wonen, kreeg ieder appartement zijn eigen voorzieningen, zoals de PCM-boiler. Uiteindelijk kwamen er twintig aanmeldingen voor de acht appartementen. ‘Nu hebben we een leuke, gezellige club’, vindt Sprey.
Jongvolwassenen
Hoeve Sprey richt zich vooral op jongvolwassenen die in een gezinshuis zijn opgegroeid. Zoals Danny, die opgroeide in het gezinshuis van Sprey’s eigen ouders. Hij herinnert hem zich nog als baby. Nu woont hij in Hoeve Sprey en werkt mee aan het onderhoud van het landgoed – de dagbesteding die Hoeve Sprey aanbiedt, ook aan mensen met een beperking die elders wonen.
Onderhoud en groenvoorziening
Het is woensdagmiddag en de meeste bewoners hebben vrij, bijvoorbeeld om hun appartement op te ruimen. Maar Danny gaat met begeleider Ronnie de verticuteermachine wegbrengen, die is vastgelopen op het gigantische gazon van het landgoed. Daarna gaan ze samen de aarde onder het kippenhok vervangen, omdat die nu niet poreus genoeg is om de uitwerpselen goed op te vangen. Tussendoor laat hij mij de kas zien die op zijn verzoek is gebouwd om planten voor te trekken voor de moestuin en die hij zelf heeft betaald. De eerste tomatenplantjes komen al omhoog.
Dit artikel komt uit de tweede editie van 2024 van Markant, het tijdschrift van de VGN. Het is de tweede aflevering van een serie over de Groene Gehandicaptenzorg.
Hoeve Sprey is genomineerd voor de EZK Energy Award.
