Mensen met een licht verstandelijke beperking hebben waarschijnlijk een groter risico op suïcide. Dat daar weinig met hen over wordt gesproken, vergroot hun gevoelens van eenzaamheid. Dat zegt Teunis van den Hazel, klinisch psycholoog bij Trajectum, in het novembernummer van Markant.
Angst voor praten over suïcide onterecht
Van den Hazel verdiept zich in suïcidepreventie bij mensen met een lvb. Hij merkt dat medewerkers in de gehandicaptenzorg bang zijn dat zij suïcide in de hand werken door erover te praten. Terwijl volgens hem het omgekeerde het geval is.
Mensen met een lvb worden buiten onderzoeken gehouden
Hoe vaak suïcide voorkomt bij mensen met een licht verstandelijke beperking voorkomt, is helaas niet te zeggen. Zij worden buiten onderzoeken gehouden, omdat zij de vragenlijsten niet zouden begrijpen. Terwijl er volgens Van den Hazel genoeg redenen zijn om te vermoeden dat suïcide onder hen juist vaak voorkomt: ‘Ze hebben vaker traumatiserende ervaringen gehad, zoals verwaarlozing of mishandeling, of groeien ze op in belastende omstandigheden door bijvoorbeeld armoede, ziekte of een beperking bij één van de ouders.’
Ook de begeleiding kan een risicofactor op suïcide zijn
Dat mensen met een lvb begeleiding krijgen, rekent Van den Hazel ook tot de risicofactoren: ‘Laatst sprak ik een man die tussen zijn 18e en 27e jaar op zeventien plekken heeft gewoond. Hoeveel begeleiders heeft zo’n man wel niet gehad? Je krijgt een vorm van geïnstitutionaliseerd onthechten.’
In een veilige organisatie kiezen cliënten voor het gesprek in plaats van de dood
Hij pleit ervoor om met cliënten te praten over hun ervaringen met de dood en extra alert te zijn bij mensen die al eens geconfronteerd zijn met suïcide: ‘Zo help je om een veilige organisatie te zijn, met een fijne sfeer en cultuur. Waar cliënten niet kiezen voor de dood, maar voor het gesprek.’
Pluryn werd best practise in suïcidepreventie
De bevindingen van de psycholoog, worden bevestigd door ervaringen bij Pluryn. Nadat deze organisatie op verschillende locaties te maken had gekregen met suïcides en door de inspectie op de vingers werd getikt, is er een verbetertraject gestart. ‘Welke kennis en richtlijnen zijn er?’, vroeg directeur Lieke van Domburg zich af. ‘Weten mensen wat ze moeten doen, en kunnen ze dat ook? Steunen we hen voldoende en hebben we hier een open houding over?’ Nu is Pluryn best practise in een actieplan en wil zij haar ervaringen graag landelijk delen.
Praten met medewerkers is ook wezenlijk
‘Vergis je niet’, zegt Van Domburgh, ‘het is vreselijk als je de deur van een kamer opendoet en iemand vindt, en daarna altijd bang bent hoe je andere cliënten zult aantreffen. Daarover praten is wezenlijk om verder te komen.’
Informatie
Lees hier het artikel uit Markant. Lees hier het hele nummer.
In januari ondertekende de VGN de landelijke agenda Suicidepreventie. Lees hier meer.
Illustratie Sylvia Weve
Praten over zelfmoordgedachten kan anoniem: chat via www.113.nl, bel 113 of bel gratis 0800-0113
