Medicatieoverdracht in de gehandicaptenzorg

Het doel van het landelijke programma Medicatieoverdracht is het verbeteren van de uitwisseling van elektronische medicatiegegevens in de zorg, zodat er een actueel en volledig medicatieoverzicht beschikbaar is. Hierdoor kunnen vermijdbare medicatiefouten worden voorkomen. De VGN neemt namens de sector gehandicaptenzorg deel aan het landelijk Programma Medicatieoverdracht.

Medicatieoverdracht

Op deze pagina geven we een overzicht van wat er binnen het programma gebeurt:

Landelijk programma Medicatieoverdracht 

Het landelijk programma Medicatieoverdracht werkt aan een goede, complete elektronische overdracht van medicatiegegevens. De implementatie van de richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten legt de basis voor betere medicatieoverdracht. Deze richtlijn werd in 2020 herzien en opgenomen in het Register van Zorginstituut Nederland. 

De belangrijkste verandering dat het programma Medicatieoverdracht beoogt, is de volledige digitalisering van het medicatieproces. In de komende jaren worden drie informatiestandaarden voor medicatieoverdracht door alle zorgsectoren geïmplementeerd. Deze drie informatiestandaarden ondersteunen de richtlijn en maken de digitale uitwisseling van medicatiegegevens mogelijk: 

  • Medicatieproces 

  • Labwaarden voor medicatie 

  • Contra-indicaties en Overgevoeligheden 

Het gebruik van deze gecertificeerde informatiesystemen die voldoen aan NEN-normen is verplicht gesteld in de Wet elektronische gegevensuitwisseling in de zorg (Wegiz). Deze wet is sinds 1 juli 2023 van kracht en stelt zorgaanbieders wettelijk verplicht om zorggegevens elektronisch uit te wisselen.

Medicatieoverdracht in de gehandicaptenzorg

Voor zorgorganisaties in de gehandicaptenzorg betekent de implementatie van de richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten dat werkprocessen rondom medicatieoverdracht in de keten, veranderen. Het heeft impact op de dagelijkse praktijk van medicatieverstrekkers, medicatievoorschrijvers, medicatietoedieners en mensen met een beperking. De belangrijkste verandering is de volledige digitalisering van het medicatieproces: onder andere het digitaal uitwisselen van medicatiegegevens en het digitaal voorschrijven van medicatie. 

Sectorprojectleider Yvonne Beckers vertelt in een vraaggesprek met het landelijke programma Medicatieoverdracht, wat het programma specifiek voor de gehandicaptenzorg betekent, waarom het belangrijk is om mee te doen, wat er al is gedaan en welke knelpunten er zijn. ‘Je hebt elkaar nodig om de keten te sluiten.’ 

Kickstart met onder andere zorgorganisatie Alliade

Voor een brede uitrol van de nieuwe informatiestandaarden plaatsvindt, is er een kickstart in een beperkte setting gestart. De kickstart moet aantonen dat de informatiestandaard Medicatieproces in samenhang met de richtlijn Overdracht van medicatiegegevens in de keten in de praktijk werkt. Hiermee is de landelijke uitrol van medicatieoverdracht in de keten van start gegaan. Zorgorganisatie Alliade neemt vanuit de gehandicaptenzorg deel aan de kickstart. Naar verwachting kunnen zorgaanbieders buiten de Kickstart vanaf begin 2026 aan de slag.

De rol van de VGN 

De VGN neemt deel aan het landelijk programma Medicatieoverdracht en werkt met het programmabureau Samen voor medicatieoverdracht aan (de voorbereiding voor) de implementatie van de herziene richtlijn. We bereiden  belangrijke randvoorwaarden voor zoals afspraken rond toestemming en privacy. Ook voor kwetsbare doelgroepen die ter zake wilsonbekwaam zijn. We ontwikkelen landelijke formats voor sectorale implementatieplannen , brengen samenwerkingsregio’s in kaart en zetten samenwerkingen met softwareleveranciers  op.  

De VGN heeft een focusgroep Medicatieoverdracht ingericht met experts uit en medewerkers binnen de gehandicaptenzorg. Zij worden enkele keren per jaar gevraagd om (op inhoud) te reageren op vraagstukken of deel te nemen aan een expert- of themasessie. Wil je meedoen? Onderaan deze pagina kun je een aanmeldformulier invullen.

Het VGN-kernteam bestaat uit: 

In dit programma acteert de VGN ook namens:

  • NVAVG: de Nederlandse Vereniging voor Artsen Verstandelijk Gehandicapten
  • BPSW: de Beroepsvereniging van Professionals in Sociaal Werk

Ook werkt VGN actief samen met V&VN, de beroepsvereniging voor Verpleegkundigen en Verzorgenden Nederland. 

Activiteiten van de VGN uitgelicht

Kennismiddag 'Medicatieoverdracht: samen verder'

Hoe bereiden organisaties zich zo goed mogelijk voor op de elektronische overdracht van medicatiegegevens? Begin oktober organiseerde de VGN in samenwerking met het Instituut Verantwoord Medicijngebruik (IVM) de kennismiddag ‘Medicatieoverdracht: samen verder’. Tijdens de bijeenkomst stonden de vorderingen van het landelijk programma Medicatieoverdracht centraal, net als die van de landelijke kickstart. Het bestuurlijk perspectief kwam aan bod, net als welke voorbereidingen zorgorganisaties nu al kunnen treffen om straks goed beslagen ten ijs te komen. En er werden vijf verschillende workshops aangeboden. Van de bijeenkomst werd een verslag gemaakt.

Themasessie over cliënttoestemming en ANW-zorg

Op 30 november 2023 organiseerde de VGN een themasessie om twee thema's uit te diepen, die spelen rond de digitale uitwisseling van medicatiegegevens: cliënttoestemming en procesverandering in ANW-situaties. Van de bijeenkomst werd een verslag gemaakt.

Kennismiddag ‘Medicatieoverdracht: goed voorbereid?!’

Hoe goed zijn organisaties in de gehandicaptenzorg voorbereid op de elektronische overdracht van medicatiegegevens? VGN-leden spraken met elkaar op de kennismiddag van 14 september 2022 over het belang van de uitwisseling van medicatiegegevens, medicatieveiligheid en het meerjarige programma Medicatieoverdracht. Van de dag werd een verslag gemaakt. 

VGN-onderzoek naar de startsituatie

In 2020 liet de VGN een onderzoek uitvoeren naar de manier waarop in de huidige situatie wordt gewerkt binnen de gehandicaptenzorg. Welke applicaties worden gebruikt? Welke doelgroepsituaties bestaan er, en welke stappen zijn belangrijk om de digitalisering te kunnen inzetten? De samenvatting van het onderzoeksrapport is onderaan deze pagina te downloaden. Lees over de voorbereiding op dit onderzoek (28 oktober 2020) 

VGN nieuwsbrief Medicatieoverdracht

De VGN nieuwsbrief Medicatieoverdracht verschijnt een keer per kwartaal (vanaf het vierde kwartaal van 2023). Hieronder kun je de verzonden nieuwsbrieven downloaden. Aanmelden voor de nieuwsbrief kan via medicatieoverdracht@vgn.nl.

Meer informatie

Het landelijk programma Medicatieoverdracht verstuurt regelmatig een nieuwsbrief. Via de website Samen voor medicatieoverdracht kun je je aanmelden voor deze nieuwsbrief. 

Interessante downloads

Download hier aanvullende informatie over het programma Medicatieoverdracht:

Aanmeldformulier voor de geïnteresseerdenlijst

Als jij je aanmeldt voor de geïnteresseerdenlijst, ontvang je automatisch onze nieuwsbrieven die we een keer per kwartaal versturen, en informeren we je via de mail over nieuwe ontwikkelingen in het programma Medicatieoverdracht. Soms vragen we je ook om input vanuit de praktijk, om te reageren op inhoudelijke vraagstukken of om deel te nemen aan een (kennis)sessie. Dat gebeurt niet vaker dan een keer per twee maanden. Wil je meedoen? Vul dan onderstaand aanmeldformulier in.

Hoe wilt u betrokken zijn bij medicatieoverdracht? Meerdere antwoorden zijn mogelijk:
Ik geef de VGN toestemming om mijn gegevens op te slaan en te gebruiken om nieuwsberichten en uitnodigingen te versturen over medicatieoverdracht.